Η Ελλάδα βρίσκεται στα προημιτελικά του EuroBasket 2025! Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο με μια υπερηχητική εμφάνιση, ως συνήθως, οδήγησε τη «γαλανόλευκη» στη νίκη κόντρα στο Ισραήλ με 84-79, εξασφαλίζοντας την πρόκριση στους «8», όπου θα αντιμετωπίσει τη Λιθουανία (9/9, 21:00).
Στο ματς που έκρινε τη συνέχεια για την ομάδα του Βασίλη Σπανούλη, ένας εκ των τριών διαιτητών ήταν ο Τακάκι Κάτο από την Ιαπωνία, ενώ συχνά συναντάμε στο τουρνουά ρέφερι από άλλες ηπείρους. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της FIBA, ο Εκτελεστικός Διευθυντής της διοργάνωσης ορίζει έναν αριθμό ουδέτερων διαιτητών ανάμεσα στους ήδη υπάρχοντες, οι οποίοι προέρχονται από χώρες διαφορετικές από αυτές που αγωνίζονται στο τουρνουά. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η αμεροληψία και η διαφάνεια της διοργάνωσης, αφού θεωρητικά δεν υπάρχει καμία πιθανότητα σύγκρουσης συμφερόντων.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη λογική της παγκόσμιας ομοσπονδίας, με αυτόν τον τρόπο μπορεί να «καταπολεμηθεί» ένα διαχρονικό πρόβλημα στον χώρο του μπάσκετ, που αφορά στους κανονισμούς, καθώς άλλοι μπορεί να ισχύουν στις διοργανώσεις της FIBA, άλλοι στη Euroleague και φυσικά πολύ περισσότερο στο NBA, που εκεί οριακά έχουμε να κάνουμε με ένα… διαφορετικό άθλημα. Το σκεπτικό της Ομοσπονδίας είναι ότι ορίζοντας διαιτητές πέρα από τα ευρωπαϊκά σύνορα σε μια διοργάνωση όπως το Eurobasket, είναι μια ευκαιρία οι κανονισμοί να εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο παντού, καθώς έτσι ενισχύεται η συνέπεια στην ερμηνεία και την εφαρμογή των κανονισμών.
Ειδικά, μάλιστα, σε ό,τι αφορά στο Eurobasket, που αποτελεί ένα τουρνουά στο οποίο συμμετέχουν αθλητές από το κορυφαίο επίπεδο της Euroleague και του NBA, για τη FIBA αποτελεί μια ευκαιρία να δώσει την ευκαιρία σε διαιτητές να αποκτήσουν αυτή την εμπειρία και να τους «εξοπλίσει» με παραστάσεις εν όψει προσεχών κορυφαίων τουρνουά, όπως είναι φυσικά το Μουντομπάσκετ και ενδεχομένως οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Οι διαιτητές εκτός Ευρώπης
Χαρακτηριστικό είναι ότι για το EuroBasket 2025 η FIBA επέλεξε 45 διαιτητές από 28 διαφορετικές εθνικές ομοσπονδίες, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονται και πέντε ρέφερι από ηπείρους εκτός Ευρώπης. Πρόκειται για μια συνειδητή επιλογή που ενισχύει το πολυεθνικό στοιχείο της διοργάνωσης και υπογραμμίζει τον παγκόσμιο χαρακτήρα της ομοσπονδίας.
Μάλιστα, σε αυτή τη λίστα υπάρχουν και δύο διαιτητές του NBA: Ο πρώτος ειναι ο Γκεντιμίνας Πετράιτις (γεννημένος το 1989) που κατάγεται από τη Λιθουανία, αλλά από το 2015 έχει λάβει και την αμερικανική υπηκοότητα (και με αυτή την εθνικότητα σφυρίζει στο Eurobasket) και έχει στο ενεργητικό του πάνω από 450 ματς στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Ο δεύτερος είναι ο Μάθιου Λέι Κάλιο από τον Καναδά. Μπορεί να είναι πιο μεγάλος από τον Πετράιτις (γεννημένος το 1986), αλλά έχει πιο μικρή εμπειρία, τουλάχιστον στα παρκέ του NBA, με περίπου 130 ματς στο ενεργητικό του.
Οι πέντε διαιτητές εκτός Ευρώπης
- Χούλιο Ανάγια (Παναμάς)
- Μάθιου Λέι Κάλιο (Καναδάς)
- Τακάκι Κάτο (Ιαπωνία)
- Γκεντιμίνας Πετράιτις (ΗΠΑ)
- Χόρχε Βάσκεζ (Πουέρτο Ρίκο)
Για την ιστορία, ο Γιώργος Πουρσανίδης είναι ο μοναδικός που εκπροσωπεί την Ελλάδα στο EuroBasket, ενώ είχε συμπεριληφθεί στη σχετική λίστα του τουρνουά και το 2022.
Συνοπτικά, η Ισπανία εκπροσωπείται από τέσσερις διαιτητές, Τουρκία, Πολωνία, Λιθουανία και Λετονία έχουν από τρεις, δύο έχουν Γαλλία, Σερβία, Κροατία και Ιταλία ενώ μόλις έναν διαιτητή παρουσιάζουν οι Ελλάδα, Σλοβενία και Ισραήλ
Η προετοιμασία των διαιτητών
Πριν από την έναρξη της μεγάλης διοργάνωσης, ο Τοντ Γουόρνικ, που είναι σύμβουλος διαιτησίας και αξιολογεί τα ματς της FIBA, της Euroleague και της ομοσπονδίας του Ισραήλ, είχε μιλήσει σε συνέντευξή του στο Basketnews για την προετοιμασία των διαιτητών εν όψει του τουρνουά.
«Οι διαιτητές θα έχουν τριήμερη άσκηση στη Ρίγα πριν από το τουρνουά. Από εκεί, θα μοιραστούν στις διάφορες τοποθεσίες. Θεωρητικά, για μια έμπειρη ομάδα διαιτητών, αυτό θα πρέπει να είναι αρκετό. Ωστόσο, το Eurobasket αποτελεί μια πολύ διαφορετική πρόκληση λόγω του ασυνήθιστα υψηλού επιπέδου παιχνιδιού και των συναισθημάτων που εμπλέκονται.
Οι διαιτητές της FIBA και της EuroLeague συνεργάζονται στις χώρες καταγωγής τους. Και ενώ η εκπαίδευση και οι προπονήσεις των διαιτητών είναι εξαιρετικές, όπως και για τους παίκτες, όλα καταλήγουν σε ένα πράγμα που είναι και το ουσιαστικό: την εκτέλεση όλων αυτών στο γήπεδο».
