Ο Μπράιαν Ντιν, ο άνθρωπος που έγραψε ιστορία πετυχαίνοντας το πρώτο γκολ στην Premier League, αποκάλυψε πρόσφατα μια υπόθεση που συντάραξε τον κόσμο του ποδοσφαίρου και κατέστρεψε ζωές δεκάδων παικτών.
Ο 57χρονος παλαίμαχος επιθετικός είναι από τους λίγους που μίλησαν δημόσια για το πολύκροτο οικονομικό σκάνδαλο που, σύμφωνα με υπολογισμούς, κόστισε πάνω από 100 εκατομμύρια λίρες σε γνωστά ονόματα του αγγλικού ποδοσφαίρου. Ανάμεσά τους οι Γουέιν Ρούνεϊ, Ρίο Φέρντιναντ, Άντριου Κόουλ, Ντάνι Μέρφι, Ρόμπι Σάβατζ, Μάρτιν Κίον, Μάικλ Τόμας, Τζέισον Γουίλκοξ και ο εκλιπών Κέβιν Κάμπελ.
Πολλοί βρέθηκαν να κατηγορούνται για φοροδιαφυγή, αντιμετωπίζοντας εξοντωτικές ποινές από την εφορία, που οδήγησαν σε απώλεια περιουσιών, διάλυση οικογενειών και απελπισία. Ορισμένοι, όπως τόνισε ο Ντιν στην Telegraph, έφτασαν κοντά στην αυτοκτονία.
Από τη «χρυσή δεκαετία» στη χρεοκοπία
Η υπόθεση έχει τις ρίζες της στα 90s. Η κυβέρνηση Μπλερ προώθησε επενδύσεις στη βρετανική κινηματογραφική βιομηχανία μέσω φορολογικών κινήτρων. Ταυτόχρονα, η Premier League γνώριζε εκρηκτική άνοδο, με τους ποδοσφαιριστές να γίνονται εκατομμυριούχοι χάρη στα εντυπωσιακά τηλεοπτικά συμβόλαια.
Η Kingsbridge Asset Management, με επικεφαλής τους Κέβιν ΜακΜέναμιν και Ντέιβιντ ΜακΚι, εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία. Εκατοντάδες παίκτες εμπιστεύθηκαν την εταιρεία για να «χτίσουν το μέλλον τους». Οι επενδύσεις σε κινηματογραφικές συμπράξεις, όπως η Ingenious Media, αποδείχθηκαν αργότερα σχήματα φοροαποφυγής. Παράλληλα, χρήματα κατευθύνθηκαν σε ακίνητα του εξωτερικού που κατέρρευσαν.
Όταν η εφορία (HMRC) ξεκίνησε έρευνες, οι παίκτες βρέθηκαν χρεωμένοι με τεράστια ποσά. Οι αγωγές έπεφταν βροχή: κατά της Kingsbridge, τραπεζών, συνεργατών. Ο Ντιν, μαζί με τους Μέρφι, Σάβατζ και Γουίλκοξ, έφτασαν να στραφούν μέχρι και εναντίον της τράπεζας Coutts, κατηγορώντας την ότι συνέπραξε στα ύποπτα σχήματα. Η υπόθεση απορρίφθηκε, αλλά η δικαστική απόφαση του 2018 αναγνώριζε «παραπλανητικές πρακτικές, καταχρηστική επιρροή και παραβίαση εμπιστοσύνης» εκ μέρους των αρχικών εμπλεκομένων.
Ανεπαρκείς έρευνες, ανεπανόρθωτες ζημιές
Το 2018 η αστυνομία του Λονδίνου ξεκίνησε την «Επιχείρηση Gavreel», με συλλήψεις και αναφορές για απώλειες τουλάχιστον 25 εκατομμυρίων λιρών. Παρόλα αυτά, το 2022 η έρευνα έκλεισε λόγω «ανεπαρκών αποδείξεων». Για τους παίκτες, η εξέλιξη αυτή ήταν καταστροφική, καθώς δεν μπορούσαν πλέον να αποδείξουν ότι ήταν θύματα απάτης και όχι συνειδητοί φοροφυγάδες. «Λένε ότι η απάτη δεν έχει θύματα. Δεν ισχύει. Μπορεί να σου καταστρέψει την ψυχή. Η ντροπή, η αίσθηση ότι φταις εσύ, σε τσακίζει. Υπήρξαν φορές που σχεδόν χάσαμε ανθρώπους».
Πρόσφατα, ο Ντιν μαζί με τον Ντάνι Μέρφι και άλλους πρώην άσους δημιούργησαν την Investment Fraud Committee (IFC), μια διακομματική επιτροπή που διεκδικεί δικαιοσύνη για όλα τα θύματα οικονομικής απάτης, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο. Στόχος τους είναι να αλλάξει η νομοθεσία, ώστε οι αρχές να αναγνωρίζουν τους εξαπατημένους ως θύματα και να τους παρέχουν στήριξη, οικονομική και ψυχολογική.
Το θέμα έφτασε και στη Βουλή, με τον βουλευτή Άλεξ Σόμπελ να δηλώνει: «Υπάρχει ένα μοτίβο όπου το κράτος, αντί να στηρίξει τα θύματα, συχνά τα τιμωρεί. Αυτό πρέπει να αλλάξει».
