Ο Ντίνο Ράτζα έδωσε μια εξαιρετική συνέντευξη στην εφημερίδα του SUPER 3, SUPER ARIS τονίζοντας πως στα μάτια τα δικά του και όλων των αντιπάλων του Άρη εκείνης της εποχής, εκείνη ομάδα δεν έγραψε μόνο δικές της χρυσές σελίδες, αλλά άλλαξε την αθλητική μοίρα μιας ολόκληρης χώρας!
Η συνέντευξη του Ντίνο Ράτζα στον SUPER ARIS:
“Μετά τον μεγάλο Όντι Νόρρις, στο σημερινό φύλλο του SUPER ARIS, φιλοξενούμε μια ακόμη τεράστια προσωπικότητα του παγκόσμιου μπάσκετ. Τον Ντίνο Ράτζα, ο οποίος, μιλά για πρώτη φορά, απευθείας, στο κόσμο του ΆΡΗ, για πρόσωπα, καταστάσεις και γεγονότα του κοινού μας παρελθόντος. Παράλληλα, τολμά και λέει στο τέλος, ότι, δεν τόλμησε να παραδεχτεί κανείς άλλος, σ’ αυτή τη πόλη και σ’ αυτή τη χώρα γενικότερα. Αν μη τι άλλο, ακόμη μια ιστορική συνέντευξη, by SUPERARIS, που αξίζει να διαβάσετε…
Πριν λίγες μέρες, σας δόθηκε ξανά, η ευκαιρία, είναι αλήθεια, μετά από πολλά χρόνια να μας επισκεφθείτε και πάλι. Τι συναισθήματα σας προκάλεσε, αυτό το …ταξίδι στα παλιά;
«Είναι αλήθεια, ότι, κάθε φορά, που σου δίνεται η ευκαιρία να συναντηθείς, ξανά με τόσους, παλιούς, συμπαίκτες κι αντιπάλους, νοιώθεις, πάρα πολύ έντονα και όμορφα συναισθήματα που σε ταξιδεύουν, πίσω, πολλά χρόνια. Μ’ όλους αυτούς τους ανθρώπους, δένεσαι, με μια πολύ αγνή φιλία. Ανεξαρτήτως της κατάληξης που θα ‘χει η καριέρα ενός αθλητή, αυτό που θα του μένει, τελικά, είναι αυτή ακριβώς η σχέση. Βλέποντας, μαζεμένους, όλους αυτούς τους φίλους, και διαπιστώνοντας πόσο πολύ χαίρονται κι αυτοί που σε βλέπουν, τότε, είναι που νοιώθεις, πως πράγματι, άξιζε το κόπο….»
Φτάνοντας εδώ και πατώντας στο θρυλικό παρκέ του «NICK GALIS HALL», ποια ήταν η εντονότερη εικόνα που σαν ανάμνηση, σου ήρθε στο μυαλό;
«Αναμφίβολα, ήταν αυτή των …τόνων απ’ τα κίτρινα χαρτάκια που πετούσαν στο παρκέ, οι οπαδοί του ΆΡΗ, κάθε φορά, που έμπαινε η ομάδα τους στον αγωνιστικό χώρο. Ένα στιγμιότυπο, ένα θέαμα, που δε πρόκειται να ξεχάσω ποτέ, αφού το βλέπαμε για πρώτη φορά και μας είχε κάνει απίστευτη εντύπωση. Καθόμασταν όλη η ομάδα και το χαζεύαμε…Κιτρίνιζε ο τόπος…
Θυμάμαι, ότι, οι άνθρωποι του γηπέδου έκαναν κάνα πεντάλεπτο, περίπου, να το καθαρίσουν απ’ όλα αυτά τα χαρτάκια…»
Ένα γήπεδο, όπου, από τότε, θεωρούνταν, η δυσκολότερη έδρα της Ευρώπης…
«Μέσα στο «Αλεξάνδρειο», ήταν σχεδόν αδύνατο να κέρδιζες, κάτι, που το συζητούσαμε και μεταξύ μας, κάθε φορά που το επισκεπτόμασταν. Εκτός της φοβερής ομάδας που ‘χε, τότε, ο ΆΡΗΣ με πρωτοστάτη, φυσικά, το μεγάλο Νίκο Γκάλη, ξέραμε, ότι, κάθε φορά, είχαμε ν’ αντιμετωπίσουμε και τους …τρελούς οπαδούς του στη κερκίδα, που δημιουργούσαν μια κολασμένη ατμόσφαιρα για κάθε αντίπαλο.»
Σας …άγχωνε, δηλαδή, το ταξίδι στο Παλαί…
«Προσωπικά, κι επειδή ήξερα τι …με περίμενε, κάθε φορά που ερχόμουν, ακόμα κι όταν πήγα αργότερα στο παναθηναικό, το διασκέδαζα. Θυμάμαι, όμως, ότι υπήρχαν και πολλοί Αμερικάνοι συμπαίκτες μου, που ‘ρχονταν να παίξουν, για πρώτη φορά στο Παλαί και πάθαιναν τεράστιο σοκ. Εμείς, οι πιο παλιοί κι έμπειροι σε τέτοιες καταστάσεις, κυριολεκτικά, κάναμε αγώνα για να τους συνεφέρουμε, αφού, μ’ όλα αυτά που έβλεπαν, τρόμαζαν και δε ‘θελαν, καν, να βγουν απ’ τα αποδυτήρια. Νόμιζαν, ότι ήθελαν να τους σκοτώσουν…
Άντε μετά, να τους εξηγήσεις εσύ, ότι δεν έχουν καμιά τέτοια πρόθεση και πως τα κάνουν όλα αυτά, για να βοηθήσουν την ομάδα τους…»
Με τον Γκάλη πως τα …πηγαίνατε; Επειδή, έχουμε ακούσει πολλές θεωρίες, μ’ αποτέλεσμα, οι απόψεις να διίστανται… Εσείς πως επιλέγατε να τον αντιμετωπίσετε;
«Μόνο με νταμπλ τιμ και …κάνοντας το σταυρό μας. Τίποτε άλλο, πιστεύω δε σ’ έσωζε, απέναντι σ’ αυτόν τον παίκτη. Οποιοδήποτε άλλο σχέδιο αντιμετώπισης ήταν καταδικασμένο ν’ αποτύχει…»
Μας κάλυψες…Επειδή, η γνώμη μιας προσωπικότητας, όπως η δική σου, μετράει πάρα πολύ, ζητάμε, με το χέρι στη καρδιά, να μας πεις, αν πιστεύεις, ότι, εκείνη η ομάδα του ΆΡΗ δικαιούνταν να κατακτήσει την Ευρωλίγκα.
«Είναι γεγονός, ότι, ήταν, πάντα, πάρα πολύ κοντά. Τρείς φορές έφτασε στη πηγή, αλλά και τις τρεις, στάθηκε, άτυχη. Ατύχησε να πέσει πάνω σε ομάδες, μεγαθήρια, όπως η Μπαρτσελόνα, η Μακάμπι και η Τρέησερ, οι οποίες, νομίζω, ότι εκείνη την εποχή παρουσίασαν τις πιο πλήρεις ομάδες της ιστορίας τους.»
Δεν αναφέρεσαι στη δική σου ομάδα…Τη φοβερή και τρομερή Γιουγκοπλάστικα και κατοπινή, Ποπ84, που, ακόμα κι ο τελευταίος αναπληρωματικός της, έκανε, αργότερα καριέρα στο ΝΒΑ. Ίσως, την καλύτερη ομάδα που πέρασε, ποτέ απ’ τα Ευρωπαϊκά γήπεδα…
«Δε θα ‘θελα να το πω εγώ αυτό και πραγματικά, χαίρομαι που το ακούω κι από σας. Πράγματι, θεωρώ, ότι αν εκείνη η ομάδα της Γιουγκοπλάστικα, παρέμενε δέκα χρόνια μαζί, και τις δέκα φορές θα στέφονταν Πρωταθλήτρια Ευρώπης. Είναι, κάτι που πιστεύω ακράδαντα…»
Στο φαιναλ φορ του Μονάχου, το 1988, στο τελικό που δώσατε με τη Μακάμπι, οι οπαδοί του ΆΡΗ στάθηκαν στο πλευρό σας και σας υποστήριξαν. Το θυμάσαι αυτό…;
«Φυσικά. Δε ξέρω, αν ήταν γιατί κι οι δυο φορούσαμε κιτρινόμαυρα, ή, αν ήταν απ’ τις καλές σχέσεις που είχαμε σα λαοί, ή, ακόμα κι απ’ το γεγονός του αποκλεισμού του ΆΡΗ, απ’ τη Μακάμπι, στον ημιτελικό.
Ότι κι αν ήταν, πάντως, για μας, αυτό, αποτέλεσε, ένα Θείο δώρο, ένα απίστευτο και πολύ ευχάριστο συναίσθημα. Απ’ το πουθενά και για πρώτη φορά στη ζωή μας, παίζαμε, και νοιώθαμε πως είναι να ‘σαι γηπεδούχος.»
Αλήθεια, συγκρίνεις, εκείνα τα πρώτα χρόνια της καριέρας σου, μ’ όλα όσα έζησες και κατέκτησες(…και πραγματικά ήταν πάρα πολλά),αργότερα;
«Πριν αρχίζουμε ένας, ένας να φεύγουμε απ’ το Σπλίτ, μας μάζεψε, μια μέρα, ο Μαλκοβιτς και μας είπε…
«…κύριοι, να θυμάστε, πάντα, αυτά τα τέσσερα χρόνια, που ζήσαμε μαζί, γιατί, θα ‘ναι τα καλύτερα της καριέρας σας.»
Εκείνη την ώρα, δεν τον πολύδώσαμε σημασία… Ήμασταν νεαροί, τότε, τυφλωμένοι, από έπαρση, όνειρα και φιλοδοξίες…
Πλέον, εικοσιπέντε, περίπου, χρόνια μετά, καταλαβαίνω πόσο πολύ δίκαιο, είχε τότε. Μπορεί, όντως, στη συνέχεια της καριέρας μου, να πέτυχα πολλά κι ίσως, πιο σπουδαία πράγματα…
Σε καμιά περίπτωση, όμως, δε μπορούν να συγκριθούν, μες στο μυαλό και τη ψυχή μου, μ’ εκείνα τα χρόνια…
Τελείως, διαφορετικές καταστάσεις, που πιστεύω ότι μόνο εμείς είχαμε το προνόμιο να τις συνδυάζουμε. Μέναμε σπίτια μας, παίζαμε με τους κολλητούς μας και παίζαμε για την ομάδα του τόπου μας…
Ενός μικρού μέρους, που ανεβαίνει, μέσω της δικής μας πορείας, στη κορυφή της Ευρώπης. Όπως και να το κάνεις, είναι κάτι διαφορετικό…»
Ακριβώς…Τότε που υπήρχε, ακόμη, συναίσθημα… Ντίνο, σ’ ευχαριστούμε και σου ευχόμαστε ότι καλύτερο για τη συνέχεια της ζωής σου.
«Κι εγώ σας ευχαριστώ, για όλη αυτή την υπέροχη υποδοχή και φιλοξενία που μου επιφυλάξατε, καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής μου στη πόλη σας. Οι οπαδοί του ΆΡΗ είναι πασίγνωστοι στην Ευρώπη, όχι μόνο για τη δυναμική, το πάθος και την αστείρευτη υποστήριξη που παρέχουν στην ομάδα τους, αλλά, και για την εκτίμηση και το σεβασμό που τρέφουν στη καριέρα ενός αθλητή, ανεξαρτήτως του που έπαιξε και δε περίμενα να το πω, αυτό, διαπιστώνοντας το, μόνο, απ’ όσα είδα να συμβαίνουν στην εκδήλωση για το Νίκο.»
Μια τεράστια ιστορία, γράφεται με μεγάλες μάχες και κόντρα σε μεγάλους αντίπαλους. Κι εσύ, όπως, κι όλοι οι υπόλοιποι καλεσμένοι μας, έστω κι υπό αυτή την ιδιότητα, αποτελείτε, κομμάτι και της δικής μας ιστορίας.
«Ακριβώς. Να ξέρετε ότι στα δικά μας μάτια, εκείνος ο ΆΡΗΣ του Γκάλη και του Γιαννάκη, δεν έγραψε μόνο τη δική του «χρυσή» ιστορία, αλλά, άλλαξε και την αθλητική ιστορία μιας ολόκληρης χώρας. Γιατί, δεν είναι ψέμα, ότι πριν από κείνη τη μεγάλη γενιά του ΆΡΗ, η Ελλάδα δεν είχε να παρουσιάσει κάτι αξιόλογο, αθλητικά, σε διεθνή επίπεδο. Μετά τις επιτυχίες, αρχικά, του ΆΡΗ και κατόπιν της Εθνικής σας ομάδας, άρχισε ο αθλητισμός της χώρας σας ν’ ανεβαίνει επίπεδο, φτάνοντας, μάλιστα, αρκετές φορές, και στη κορυφή της Ευρώπης. Ίσως, ακόμη και σήμερα να μην έχει αναλογισθεί ο κόσμος στην Ελλάδα, πόσο σημαντικοί ήταν αυτοί οι άνθρωποι και αυτή η ομάδα για το αθλητικό μέλλον της χώρας τους. Κάποια στιγμή, όλα αυτά πρέπει να αναγνωρισθούν, αποδίδοντας όλοι οι Έλληνες στους ανθρώπους αυτούς και στην ομάδα αυτή, τις τιμές που τους αρμόζουν…»
